Gonard is de vijftig reeds gepasseerd en Udo en Arjan zijn hard op weg, de vergrijzing is volop gaande bij Mensink. Maar niet getreurd: sinds afgelopen zomer waait er een frisse wind door ons kantoor. Met Chiel Ruiter (22) en Rens Jansen (26) hebben we twee jonge knapen binnen boord gehaald. Pientere jongens bovendien, want ze zijn allebei afkomstig van de opleiding bouwkunde aan het Windesheim in Zwolle. Tijd om ze voor te stellen.

Chiel en Rens – beiden Wijhenaren – werken sinds afgelopen zomer bij Mensink. Chiel komt via de Innovatiehub Salland en werkt als designer voor ons. De ontwerpen die we maken werkt Chiel tot in detail uit, zodat een klant via een VR-bril precies kan zien hoe zijn huis eruit gaat zien. Rens is in dienst van Mensink en werkt als technisch tekenaar. Hij vertaalt de ontwerpen naar technische tekeningen, die de brug vormen tussen de theorie (de tekeningen) en de praktijk (de bouw). Zowel Chiel als Rens volgde de hbo-opleiding bouwkunde aan het Windesheim in Zwolle, hoewel Chiel die opleiding niet afmaakte.

Waarom stopte je met je opleiding, Chiel?
Chiel: ‘Voor ik startte met bouwkunde heb ik een opleiding ruimtelijke vormgeving gedaan. Ik wilde verder studeren en begon met bouwkunde, maar wiskunde en mechanica zijn niet aan mij besteed. Mijn talent ligt meer op creatief gebied. Ik heb nog kort de kunstopleiding Artez gevolgd, maar dat vond ik dan weer te zweverig. Dan maar aan het werk, haha! Bij Mensink vind ik de ideale combinatie tussen creatief en concreet.’

Hoe is dat voor jou, Rens? Wat trok jou naar Mensink?
Rens: ‘Ik herken wat Chiel zegt over die middenweg. Waar hij begon als creatieveling en daar bij bouwkunde technische bagage aan toevoegde, is het bij mij net andersom gegaan. Ik ben van nature technisch onderlegd, maar ben ook geïnteresseerd in de creatieve kant. Niet voor niets koos ik bij bouwkunde voor de richting architectuur. Het is grappig om te zien dat we bij Mensink in het midden zijn uitgekomen. Ons werk is zowel creatief als technisch.’

(Tekst gaat verder onder de foto.)

Deze week zetten we in één ochtend de hele begane grond van een maatwerkwoning overeind. Met dank aan prefabricate wanden. Voor alle nieuwbouwwoningen gaan we over op deze innovatieve bouwmethode.

We volgden de ontwikkelingen al langer op de voet en besloten eind vorig jaar in te stappen. Directeur ‘mensen en bouwen’ Gonard: ‘We proberen altijd ons moment te kiezen. Toen een voorman me in een werkgroepoverleg wees op de leeftijd van drie van onze metselaars – allen zestig plus – wist ik dat de tijd rijp was. Binnen drie jaar stoppen zij, terwijl het werk alleen maar toeneemt.’

Kortere bouwtijd

Met prefab wanden verkorten we de bouwtijd met drie a vier weken. Bovendien zijn er minder handelingen op de bouwplaats nodig. Profielen stellen, metselen, puin opruimen, specie aanmaken, het is allemaal verleden tijd. Gonard: ‘Deze bouwmethode geeft minder rommel en dat is voor iedereen fijn, voor onze jongens en ook voor onze opdrachtgevers die in het weekend komen kijken. In de seriebouw is het al langer gangbaar, maar voor maatwerkwoningen zoals wij die bouwen is het vernieuwend.’

Geen kinderziektes meer

Ten opzichte van vorig jaar bouwen we in 2021 dertig procent meer woningen. Dat werk is ‘per ongeluk’ aangenomen, knipoogt Gonard. ‘De timing kon niet beter. De kinderziektes, zoals muren die breken tijdens het transport, zijn eruit. Bovendien hebben veel van onze metselaars zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot allround timmermannen. Die jongens doen liever drie klussen van drie weken dan een van negen. Bouwen is leuk als de vaart erin blijft, ook voor onze klanten.’

Bij het huis dat de primeur had, een vrijstaande woning in Wesepe, staat de begane grondverdieping inmiddels overeind. Gonard: ‘Als de verdiepingsvloer erop ligt komt het bedrijf waarmee we samenwerken nog een keer terug met de wanden voor de eerste verdieping. Daarna hijsen we het dak erop en kunnen we beginnen met de afbouw.’

Jarenlang adviseerde ik opdrachtgevers, bekenden en mijzelf: neem een afwachtende houding aan ten aanzien van nieuwe energietechniek. Wees niet de eerste met een warmtepomp, sta niet vooraan zodra de nieuwe Tesla beschikbaar komt. Wacht liever af. Laat anderen het leergeld betalen en geef kinderziektes de tijd om boven te komen drijven. Zonnepanelen, die kun je met een gerust hart aanschaffen, die techniek is bewezen en de prijs is laag. ‘Maar,’ en dit heb ik echt gezegd, ‘schaf gerust een nieuwe combiketel aan. Er is geen goedkopere manier om je huis te verwarmen.’

Feitelijk klopt het. Afwachten, niet de eerste zijn is economisch gezien een verstandige keuze. Maar inmiddels weet ik dat dit niet het hele verhaal is. 

Vorig jaar namen we intrek in ons nieuwe kantoor. De techniek waarmee we het gebouw (en de naastgelegen woonhuizen van mijn gezin en mijn ouders) verwarmen – een houtvergasser – kostte inclusief de installatie vijftigduizend euro. Het bedrag zag ik pas op de factuur, want toen de installateur het bedrag noemde stopte ik in beide oren een vinger.  

Het leek me wel wat. Dagelijks komt er schoon resthout terug van bouwplaatsen. Het is hout dat zo de kachel in kan. Oké, soms moet de zaag erin, maar de schone verbranding van deze reststroom scheelt tijd (transport) en geld (stortkosten). Dat is drie keer winst. Om je een idee te geven: in 2020 hebben we 45 ton resthout afgevoerd, allemaal gratis warmte.

(Tekst gaat verder onder de foto.)

New year, new Mensink. Wij starten het nieuwe jaar met een volledig nieuwe huisstijl en een nieuwe website. Hiermee bezegelen we de ontwikkeling die we de afgelopen jaren hebben doorgemaakt.

Gonard: ‘De afgelopen jaren is er veel veranderd. Het aantal medewerkers is flink gegroeid en in 2020 hebben we ons nieuwe energieneutrale kantoorgebouw in gebruik genomen, dat we bouwden op de fundering van een oude varkensstal, tot dat moment ons kantoor. Aan ons logo hebben we sinds onze oprichting in 1994 nooit iets gedaan. Onze communicatiemedewerker zei dat het tijd was voor iets nieuws. Ik sputterde eerst tegen, maar hij bleef aandringen. Toen zijn we maar overstag gegaan.’

We hebben afscheid genomen van de vlammen in het oude logo en zeggen ook de kleur oranje vaarwel. Daarvoor in de plaats komt een krachtig beeldmerk en een nieuw kleurenpalet met aubergine als basiskleur. Het logo is ontworpen door Buro Naomi, een ontwerpbureau uit Raalte. Marten lacht: ‘Tijden veranderen. En wij trouwens ook. Onze huisstijl begon een beetje af te steken bij de ontwikkeling die we hebben doorgemaakt. Bovendien hebben we de ambitie om Mensink nog meer neer te zetten als een merk, een partner bij wie je terecht kunt als je echt iets moois en unieks wilt bouwen.’

Met het nieuwe logo borduren we verder borduren op de reeds ingeslagen weg. Gonard: ‘Kijk, zo’n nieuwe huisstijl is leuk. De jongens hebben een nieuwe trui, de busjes zijn opnieuw bestickerd en we hebben direct maar even onze website aangepakt. Maar verder gaan we natuurlijk gewoon verder met dat wat we al deden: mooie, kwalitatieve woningen en bedrijfsgebouwen maken voor onze klanten. Daar gaat het nieuwe logo weinig aan veranderen.’

Heb je een bestaande woning op het oog, en wil je weten of het huis bouwkundig goed in elkaar steekt? Vraag eens een aannemer of timmerman om met je mee te gaan om de woning te inspecteren. Bouwvakkers doen niets anders dan bouwen en weten dus precies waar zij op moeten letten. Onafhankelijkheid is in dit kader geen toverwoord. Kies liever voor deskundigheid. Aannemers zijn druk, maar wel benaderbaar (maak daar gebruik van). 

‘Gonard, we hebben een probleem. Er is zwam in onze kruipruimte geconstateerd. De verkoop van ons oude huis gaat niet door, waardoor we niet zeker weten of de bouw van ons nieuwe huis door kunnen laten gaan.’

Het belletje kwam een paar weken geleden. Een licht paniekerige opdrachtgever, voor wie we binnenkort beginnen met de bouw van een nieuw huis, belde me op. De aanstaande kopers van zijn huidige woning hadden een bureau ingeschakeld, dat een rapport had opgesteld. De vernietigende conclusie: zwam in de kruipruimte.

Zwam, schimmels die hout aantasten

Zwam is een verzamelbegrip voor 100.000 verschillende soorten schimmels die hout aantasten. De constructie van je huis kan hierdoor beschadigd raken en ernstig verzakken. De huiszwam is in staat om in een korte periode de draagkracht van een vloer met de helft te verminderen. Geloof me, dat wil je niet. Zwam bestrijden is een kostbare operatie en dus dreigden de potentiële kopers van het huis zich terug te trekken.

Blunders

In de afgelopen vierentwintig jaar heb ik dit soort telefoontjes vaker gehad. Het devies is vaak: rustig blijven en zelf gaan kijken. En dus trok ik een paar dagen later zelf de kruipruimte open van het huis in kwestie. Ik zag op het eerste gezicht inderdaad iets wits, iets schimmelachtigs. Dit was vast het moment waarop de medewerkers van het bouwadviesbureau het hokje ‘zwam’ had aangevinkt. Ik liet me, gewapend met zaklantaarn, naar beneden zakken en bekeek de zogenaamde schimmel van dichtbij.

Mijn conclusie: een witte kartonnen doos waar ooit tegels in hadden gezeten. Weliswaar een beetje verdord door de elementen in een kruipruimte (vocht), maar zeker geen zwam. Een knullige blunder, maar helaas geen uitzondering. Het komt regelmatig voor.

Deskundigheid

Dit klinkt misschien als preken voor eigen parochie, maar iedereen die een bestaand object op het oog hebt adviseer ik: neem een aannemer of timmerman mee om de staat van een huis te inspecteren. Iemand die elke dag op de bouwplaats loopt, weet namelijk precies waar op te letten. Hij (meestal geen zij) heeft veel actuele informatie en krijgt iedere dag feedback van dat wat er op de bouw goed en minder gaat. Daar kan, in dit geval, geen bouwadviesbureau tegenop.

Onafhankelijk? Misschien niet helemaal, zeker niet als je een eventuele verbouwing door diezelfde aannemer wilt laten uitvoeren. Maar hoe erg is dat eigenlijk? Je hebt toch een aannemer geselecteerd omdat je vertrouwen hebt in die club? Een onafhankelijke partij inschakelen kan altijd nog. Deskundig? Zeer zeker. Iemand die elke dag bezig is met bouwen en verbouwen (in plaats van met papierwerk) weet namelijk veel beter wat mankementen en gebreken zijn, en vooral ook: hoe deze op te lossen (en wat dit kost).

Als je een motor wilt kopen, maar geen verstand hebt van motors, vraag je toch ook het liefst iemand mee die hele dagen aan motors aan het sleutelen is. Iemand die weet waar eventuele gebreken zitten en wat er moet gebeuren om deze te verhelpen? Dus, heb jij een huis op het oog? Luister naar de deskundigen. 

Vlak voor de zomer. Ik parkeerde mijn auto naast de boerderij en stapte uit. Meteen kwam de man naar mij toe. Hij stak zijn arm uit. In een reflex beantwoordde ik zijn uitnodiging en schudde zijn hand. Hij zei: ‘Zo, jij bent mijn aannemer.’

Ik schrok en moet verbaasd hebben gekeken.

‘Maar je doet het toch zeker wel?’ vroeg hij.

Een paar weken daarvoor was de telefoon gegaan. De man vertelde over de boerderij die hij had gekocht en zijn renovatieplannen. Hij zocht een aannemer en vroeg of we op termijn konden afspreken. Ik stemde in. Een week later had hij opnieuw gebeld. Hij was op locatie en had problemen met zijn riolering. Of ik iets voor hem kon betekenen. ‘Maar natuurlijk’, had ik gezegd en ik stuurde onze goede partner Nijhof op mijn toekomstige klant af.

De man keek me nog altijd vragend aan terwijl ik de boerderij onderwierp aan een snelle inspectie.

‘Eh…’, aarzelde ik. Maar er was geen reden voor twijfel. Dit zou een mooi, uitdagend werk worden, op tien minuten rijden van ons kantoor. Ja, ik zag het wel gebeuren. Daarom knikte ik en zei: ‘In januari hebben we tijd. De tijd die rest kunnen we goed gebruiken om plannen te maken en voorbereidingen te treffen. Is dat wat?’

‘Mooi’, zei de man. Daarna leidde hij me rond over het terrein.

Hij, een veertiger, geboren en getogen in Italië, vertelde dat hij was gestopt met werken. Hij had een ICT-bedrijf verkocht en was aanbeland bij het volgende hoofdstuk in zijn leven. Samen met zijn schoonouders zou hij – zodra alles af was – de boerderij betrekken. Ik luisterde aandachtig en knikte zo nu en dan.

Na de bouwvakantie meldde hij zich op kantoor om de tekeningen door te spreken. Het project moest nog beginnen, maar ik had er zin in. Net als hij. We zouden de laatste details verwerken, de tekeningen technisch laten controleren en vergunningen aanvragen bij de gemeente. Daarna kon het beginnen.

Tot de verkopende partij van de boerderij mij op een dag opbelde: ‘Jullie zijn voor die man bezig, hè? Stop er maar mee, want het is een oplichter. We hebben de politie ingeschakeld.’ Het woord ‘betalingsachterstand’ viel. Ik fronste mijn wenkbrauwen en bleef rustig ademen. Dergelijke verhalen hebben meestal twee kanten. Zal wel meevallen, schoot het door mij heen. 

Diezelfde middag belde de man. ‘Er is wat gedoe. Het gaat misschien niet door. We hadden vrijdag afgesproken voor de tekeningen, maar ik denk niet dat het door kan gaan.’

Toen wist ik genoeg. 

—

Zo nu en dan komen we iemand tegen die de boel moedwillig flest. Zenuwachtig worden we daar niet van. We hebben nog nooit overwogen om onze bedrijfsprocessen er op aan te passen, hoewel advocaten daar steeds weer op aandrongen. Aangifte, dat is wat we doen. En ons verlies nemen.

Een volgende keer gaan we gewoon weer uit van het goede van de mens.

Het is de koers die we voorlopig – en ik hoop voor altijd – blijven varen. Als iemand iets zegt dan geloven we dat. Waarom? Omdat wij bouwers niet van de kleine lettertjes en de cijfers achter de komma’s zijn. Dat schiet niet op, het is niet werkbaar. We zijn doeners. Aanpakken.  

Nog een reden: het voelt niet prettig om zo te micromanagen. Als ik bij mensen aanschuif en mijn kaarten tegen de borst houdt, contractjes op tafel leg en met lastige dingen ga schermen krijgt de samenwerking al een knauw voor deze goed en wel is begonnen. Ik zit er niet op te wachten en zij evenmin. 

Naïef? Misschien wel. Maar ik noem het liever een basisvertrouwen in de goedheid van de mens. Mensen hangen aan mensen, een band is belangrijk. Ik kan wel vastleggen dat een dakpan rood is, maar als ik in een gesprek ooit heb gezegd dat het grijs is, dan is dát leidend voor de klant. Als je elkaar met briefjes om de oren gaat slaan ben je al te ver van huis.

Kortom: zand erover en door.