De zomervakantie staat weer voor de deur en dus groeien de zenuwen bij opdrachtgevers van wie we de woningen net wel/net niet voor de bouwvak op kunnen leveren. Onze bouwvak duurt maar drie weken denk ik altijd, het is een pauze van niets. Daarbij: ook de meeste keukenbouwers en vloerenleggers leggen het werk neer. Anderzijds begrijp ik ze wel. Hoe fijn is het om sleutels in ontvangst te nemen zo vlak voor de vakantie?

Militaire afstemming

In de ideale wereld komen we al onze afspraken na. Helaas bestaat die wereld niet in de aannemerij. Wij nemen de werken aan, maar in de uitvoering staan we alles behalve alleen. Een greep uit de partijen waarmee we samenwerken: installateurs, stucadoors, schilders, tegelzetters, dakdekkers, loodgieters, glaszetters, grondwerkers, prefab-leveranciers, gevelspecialisten. Zo’n samenwerking vraagt om duidelijke communicatie en militaire afstemming. Maar dan nog blijft het kwetsbaar.

Wat tegenwoordig de meeste roet in het eten gooit: netaansluitingen. Iedereen heeft de term netcongestie inmiddels wel een keer horen vallen. Met andere woorden: het stroomnet zit vol. Wie een aansluiting wil, kan zich achteraan in de rij voegen. Stil zitten en wachten levert vaak niets op. Dus klom onze werkvoorbereider Arjan in de telefoon om een aansluiting te regelen voor een bouwproject in Mariënheem. Arjan belde en belde en sprak met Marloes, Samir, Wim, Ronald, Bianca, Peter, Niels, Erik en Mark – zonder resultaat.

‘Wanneer komt de aansluiting?’

De kern van het probleem? Een structureel tekort aan personeel bij de aannemer van de netbeheerder, onduidelijke communicatie, en een planning die meermaals werd doorgeschoven. Week 5 werd week 14, toen week 18, en uiteindelijk week 21. En zelfs toen was het nog spannend of het allemaal zou lukken. Dankzij vasthoudendheid lukte het. Eind mei werd de woning na 10 maanden aangesloten. Het hele bouwproces leunde al die tijd op een aggregaat.

In Lettele begon het geleur ook al vóór de eerste steen. Tijdens het allereerste gesprek met de opdrachtgever kwam het onderwerp al op tafel: ‘Wanneer komt de aansluiting?’ Een terechte vraag. Maar hier wringt de schoen: je kunt pas een aanvraag doen als er een getekende woning ligt. Zodra alles rond was, hebben we de aanvraag ingediend. Alles leek goed te gaan: er kwam een schouwer langs, alles werd goedgekeurd, en we kregen groen licht. En toen werd het stil. Hoe leg je aan opdrachtgevers uit dat je een huis kunt bouwen in een half jaar, maar dat het aansluiten van een kabel of leiding maanden langer duurt?

Rechttrekken wat krom is

We zijn het gewend: onderweg gaan er dingen mis. Dat hoort bij bouwen. Je schakelt snel, lost op, denkt mee. Maar in de basis wil je kunnen vertrouwen op vaste processen. Want elke keer dat we moeten afwijken van de standaard, ontstaat er verwarring, onbegrip en frustratie. Niet alleen bij ons, ook bij opdrachtgevers, onderaannemers en leveranciers. Iedereen is dan druk bezig om recht te trekken wat krom is. Zonde van de energie!

Inmiddels maken we gebruik van prefab meterkasten. Dit helpt ons om het traject beheersbaarder te maken en verrassingen bij oplevering te voorkomen. We doen wat we kunnen. En precies daar zit wat mij betreft ook de crux: het mkb is flexibel, zoekt altijd naar oplossingen. Maar de netbeheerder is geen mkb-bedrijf.

Het is mogelijk

In Lettele, bij het project ‘Buiten Delen’, delen verschillende huishoudens een getransformeerd (voormalig) boeren erf. Om zelf de broek op te houden en niet afhankelijk te zijn van het net wilden ze een gezamenlijke accu kopen. Die accu wilden ze opladen met de stroom die een naastgelegen boer opwekt via zonnepanelen. Het antwoord van de netbeheerder: we staan het niet toe.

Aan uitdagingen geen gebrek in de bouw, die nemen alleen maar toe. Toch is het mogelijk: sleutels overhandigen voor de bouwvak als dat zo is afgesproken. Maar dan moet iedereen meedoen.

Arjan: ‘We bouwen elke woning twee keer’

De mensen van Mensink: wie zijn ze, waar zijn ze goed in en waarom doen ze wat ze doen? Vandaag werkvoorbereider Arjan (51), die het werken vanuit de oude varkensschuren nog meemaakte. ‘De komende jaren worden net zo spannend als de jaren die achter me liggen.’

‘Ze kunnen de taart zo langzamerhand wel een keer gaan bakken,’ zegt Arjan op de vraag hoe lang hij nu bij Mensink werkt. Zijn koperen jubileum staat voor de deur: twaalfeneenhalf jaar dienstverband. Welke foto’s er op die taart moeten komen? Hij lacht. Of beter gezegd: hij lacht weg. Arjan staat liever niet in de belangstelling. Hij hoeft niet op de foto, leidt de aandacht graag af van zichzelf en is – zo zal hij dit gesprek meermaals benadrukken – een teamplayer. Hij praat steevast in ‘we’ in plaats ‘ik’.

‘Dat doe je met je eigen vrouw toch ook?’

Hij is ook zo’n type dat graag de druk van de ketel haalt als het even spannend wordt. Met een flauw grapje bijvoorbeeld. Even ontspannen. Arjan: ‘Daarna kun je weer door. Ik vind: je moet niet wijs willen overkomen, dan word je niet serieus genomen. Met een grapje tijdens een serieus gesprek geef je de ander het gevoel: ik wil je helpen. We bespreken hier alles. Waarom ook niet? Dat doe je met je eigen vrouw toch ook?’

Vraag hem naar zijn hoogtepunten van twaalfenhalf jaar werken bij Mensink en hij zegt: ‘Als tijdens kwartaaloverleggen foto’s langskomen van de huizen die we hebben gemaakt, denk ik: ik zit nog altijd bij het goede bedrijf.’ Dat zit hem in het plaatje, zegt hij, de ontwerpers die in staat zijn om een klantwens te vertalen naar een ontwerp dat verrast. ‘Het gaat me puur om hoe het eruit ziet, en hoe de klant de woning vervolgens ervaart. Wij breien er wel een woning van.’