Gezocht: Freek Vonk voor de bouw

‘Bouwen is sjouwen zeggen ze weleens. Dat adagium is achterhaald.'

We kennen hem allemaal: die oom die in een vorig leven timmerman of metselaar was, zo’n een die tijdens de vorige crisis vervroegd met pensioen mocht. Met een beetje pech vertelt hij op verjaardagen verzuurd hoe zwaar zijn werk was: zakken cement van vijftig kilo, stenen met de hand van de vrachtwagen pakken, beton maken met de hand. ‘De botten doen me nog zeer.’

De gemiddelde veertien- of vijftienjarige ziet de verbitterde blik in de ogen, de kromme rug, de krakende handen en concludeert: dit is niet mijn wereld. Laatst zat ik met de zoon van mijn broer in de auto. Hij vertelde me dat hij werd uitgelachen door zijn vrienden over zijn keuze om in de bouw te werken. ‘Ze denken allemaal dat ik achterlijk ben geworden’, zei hij. En voegde daar aan toe: ‘Of terug ga in de tijd.’

Nee, de bouw is niet bepaald hot en sexy. Sterker nog: de bouw heeft een groot imagoprobleem.

Begrijpelijk? Een volmondig ja. Terecht? Een volmondig nee! 

Ook de bouwwereld heeft een revolutie doorgemaakt. Zakken cement wegen nog maar de helft, daken timmeren we op voorhand in elkaar om ze vervolgens met een hijskraan op de plek te brengen en we maken gebruik van door robots gemetselde muren bij nieuwbouwwoningen. Gereedschap, materialen, technieken: alles (ver)werkt beter, lichter en gemakkelijker. Onze voormannen hebben een iPad met daarin alle informatie over een bouw. Bestellingen geven zij vanaf de bouwplaats via diezelfde iPad rechtstreeks door aan onze leveranciers. We gebruiken drones, doen aan 3D scanning, geven klanten via de VR-bril een kijkje in de toekomst en zo kan ik nog wel even doorgaan. 

‘Bouwen is sjouwen’ zeggen ze weleens. Het adagium is achterhaald, met dank aan de bouwkraan, de bouwlift, de betonpomp en wat dies meer zei. Een bouwvakker is vandaag de dag een coördinator, maatvoerder, creatieveling en probleemoplosser in één. Iemand die verstand heeft van luchtdicht bouwen, koudebruggen en triple beglazing met hielafdichting. En hij is het aanspreekpunt voor de klant. Een soort zelfstandig ondernemer dus, maar dan met een Mensink-logo op zijn rug. 

Helaas is er geen oom die dát op verjaardagen vertelt. Iemand zei eens tegen mij dat de bouw een Freek Vonk nodig heeft, iemand die vertelt wat het werkelijk betekent om in 2021 als timmerman te werken. Diegene heeft gelijk. Maar zo’n type is er niet. En dus wachten we maar tot de markt een correctie pleegt. Het tekort aan bouwvakkers is enorm, terwijl de vraag naar woningen nog nooit zo hoog was. Het is wachten tot de tarieven omhoog schieten, ook in de cao. Dat het gebeurt is een zekerheid, de vraag is alleen wanneer.

Een paar jaar geleden zeiden ze op school: leer Mandarijn of verdiep je in programmeren. Ik zou zeggen: meld je aan bij Bouwmensen en kom werken in een sector die zoveel meer is dan je oom je wil doen geloven.

Rens en Chiel: bouwkundestudenten met frisse energie

'De werkcultuur is nogal informeel. Dat viel ons beiden op toen we begonnen.'

Gonard is de vijftig reeds gepasseerd en Udo en Arjan zijn hard op weg, de vergrijzing is volop gaande bij Mensink. Maar niet getreurd: sinds afgelopen zomer waait er een frisse wind door ons kantoor. Met Chiel Ruiter (22) en Rens Jansen (26) hebben we twee jonge knapen binnen boord gehaald. Pientere jongens bovendien, want ze zijn allebei afkomstig van de opleiding bouwkunde aan het Windesheim in Zwolle. Tijd om ze voor te stellen.

Chiel en Rens – beiden Wijhenaren – werken sinds afgelopen zomer bij Mensink. Chiel komt via de Innovatiehub Salland en werkt als designer voor ons. De ontwerpen die we maken werkt Chiel tot in detail uit, zodat een klant via een VR-bril precies kan zien hoe zijn huis eruit gaat zien. Rens is in dienst van Mensink en werkt als technisch tekenaar. Hij vertaalt de ontwerpen naar technische tekeningen, die de brug vormen tussen de theorie (de tekeningen) en de praktijk (de bouw). Zowel Chiel als Rens volgde de hbo-opleiding bouwkunde aan het Windesheim in Zwolle, hoewel Chiel die opleiding niet afmaakte.

Waarom stopte je met je opleiding, Chiel?
Chiel: ‘Voor ik startte met bouwkunde heb ik een opleiding ruimtelijke vormgeving gedaan. Ik wilde verder studeren en begon met bouwkunde, maar wiskunde en mechanica zijn niet aan mij besteed. Mijn talent ligt meer op creatief gebied. Ik heb nog kort de kunstopleiding Artez gevolgd, maar dat vond ik dan weer te zweverig. Dan maar aan het werk, haha! Bij Mensink vind ik de ideale combinatie tussen creatief en concreet.’

Hoe is dat voor jou, Rens? Wat trok jou naar Mensink?
Rens: ‘Ik herken wat Chiel zegt over die middenweg. Waar hij begon als creatieveling en daar bij bouwkunde technische bagage aan toevoegde, is het bij mij net andersom gegaan. Ik ben van nature technisch onderlegd, maar ben ook geïnteresseerd in de creatieve kant. Niet voor niets koos ik bij bouwkunde voor de richting architectuur. Het is grappig om te zien dat we bij Mensink in het midden zijn uitgekomen. Ons werk is zowel creatief als technisch.’

(Tekst gaat verder onder de foto.)

Chiel (links) en Rens.

Wat valt jullie op nu jullie aan het werk zijn?

Rens: ‘School en de praktijk zijn anders. Ik ben gewend om alles tot op de millimeter nauwkeurig uit te tekenen, terwijl dat soms niet nodig is. Dan zegt Gonard: “Dat kun je wel helemaal in detail uittekenen, maar een timmerman doet dat op de bouwplaats toch op zijn eigen manier.” Het werk is pragmatischer dan ik dacht. Ik ben zelf geen timmerman geweest dus kan nog niet altijd de vertaalslag maken naar de praktijk. Dat is wennen.’
Chiel: ‘De werkcultuur is nogal informeel. Dat viel ons beiden op toen we begonnen. Er wordt veel geauwehoerd en dat werkt fijn. Wat me ook opviel: de tijdsdruk die er soms is. Dan zegt iemand: “Eh Chiel, er komt vanavond een klant. Kun jij ervoor zorgen dat die tekening helemaal wordt ingekleurd, zodat de klant vanavond via de VR-bril een realistisch beeld ziet.” Dan is het even aanpoten. Gelukkig word ik vrijgelaten in mijn werk en kan ik er mijn eigen draai aan geven.’

Waar hopen jullie over een jaar te staan?
Chiel: ‘Dan hoop ik dat het werk wat ik maak nóg realistischer is. Er is al een nieuwe computer voor mij besteld waarop ik een programma kan draaien dat ik graag wil gebruiken. Ik volg de ontwikkelingen op het gebied van visualisaties sowieso op de voet en wil eraan bijdragen dat Mensink voorop blijft lopen. Dat is mijn doel.’
Rens: ‘De werkvoorbereiding doe ik nu nog samen met ervaren mensen zoals Gonard en Udo. Over een jaar hoop ik zelfstandig projecten te draaien. De komende maanden wil ik veel ervaring opdoen. Dat gaat ook wel lukken, want ik word hier in het diepe gegooid. Het is gewoon een kwestie van doen, fouten maken, daarvan leren en weer door. Op die manier leer je het snelst.’

Trouwens, praten we hier met de toekomstige Mensink-directie?
Chiel: ‘Ehhh…’
Rens: ‘Hmm…’
In koor: ‘Geen idee.’